Een gastblog, voor interne én externe veranderaars, van André Henken over: “De juiste veranderhouding”.

Wellicht is het mijn achtergrond als onderzoeker of misschien juist mijn ervaring in verschillende functies die mij, als veranderaar in (verwaarloosde) organisaties,  steeds doet afvragen: ‘Is dit normaal?’ en ‘Gaat dit altijd zo hier’?
Zo ook toen ik de leiding kreeg over wat na mijn aantreden een verwaarloosde organisatie bleek. Werkende weg ontdekte ik wat de juiste veranderhouding is als veranderaar. Een houding waarin je zelf overeind blijft in een ziek systeem. Een houding waarbij het mogelijk blijft de organisatie in ontwikkeling te brengen. Ik geef er nu les in. Hierbij een zeven aandachtspunten.

1.    Vertrouwen op je gezonde visie

Nee, voor mij was het niet normaal, maar voor de meesten die er werkten ging het altijd zo en voor hen was het dus wel normaal. Dat overtal geeft een druk, het is nodig dat je niet zwicht. De verwachting was dat ik me snel zou aanpassen en ‘één van hen’ zou worden. Intuïtief hield ik afstand, om te kunnen onderzoeken en begrijpen: professionele distantie heet dat, zo leerde ik.

2.    Professionele distantie

Die afstand is belangrijk. In de cultuur waarin ik terecht kwam werden veel zaken op een relationele manier, vaak bilateraal, geregeld.  Ik begreep ook al snel dat ik niet ‘één van hen’ moest worden, maar dat de normale organisatorische hygiëne hersteld moest worden en dat zij dus eigenlijk ‘één van ‘mij’ moesten worden. Dat bleek een zeer vermoeiend proces. En in het begin erg eenzaam, want ik wilde niet ‘buigen’, alhoewel de gedachte na enige tijd, kort, opkwam om de functie terug te geven want ik was toch voor iets anders besteld?

3.    Consistente veranderhouding

Maar ik zette door.  Als leidinggevende beschouwde ik het als mijn verantwoordelijkheid om dat proces van herstel van de organisatie te leiden. Dat vraagt om consistentie in mijn veranderhouding en -gedrag, continu. Steeds het voorbeeld geven, steeds alert zijn om correct en tijdig te reageren op datgene wat misgaat.

4.    Leren van wat er met jou gebeurt als veranderaar

Of juist om even niets te doen, ‘op je handen te zitten’, ‘refrain from action’, ‘negative capability’ heet dat. In die tijd gebruik je je eigen gevoelens als diagnostiek om te leren over het systeem en de stakeholders. Niets is zo lerend als ervaren wat het systeem met jou doet, om met die informatie vervolgens professioneel te werken. Dat was nieuw voor mij: opgeleid als Bèta, als rationalist, nu afgaan op mijn gevoel en daarop vertrouwen.

5.    Prioriteren

Na verloop van tijd blijkt er wel erg veel niet op orde, dat vraagt om te selecteren: wat eerst aanpakken, wat kan even wachten? Tegelijkertijd ben je als verantwoordelijke wel degene die geassocieerd wordt met alles wat (men vindt dat) er niet klopt.

6.    Onderscheid tussen persoon en functie

Ik leerde onderscheid te maken tussen mijzelf in mijn functie en mijzelf als persoon. Heel veel negatieve dingen die ik over me heen kreeg, hadden vooral te maken met het feit dat ik de leidinggevende was en per definitie de vertegenwoordiger van ‘het management’. Dit onderscheid is belangrijk om je te realiseren omdat het mij weg hield bij misschien ongecontroleerde emotionele uitingen die in zo’n situatie niet functioneel zijn. Maar ja, moeilijk is dat wel en soms kwam het toch echt wel binnen, al liet ik dat misschien niet zo blijken. Dan was het fijn als ik er met anderen over kon praten. Maar ja, met wie?

7.    Intervisie en collegiaal consult

Al vroeg in het proces kwam ik in contact met ‘lotgenoten’. Er ontstond de mogelijkheid voor intervisie en kennisvergaring over wat er nu eigenlijk allemaal speelde in verwaarloosde organisaties en hoe daarin te interveniëren.

Tot zover en met dank voor deze gastblog aan: André Henken    (a.henken@vandebunt.nl)

Kosteloos gesprek – leuk om met je te sparren

Meer weten of sparren over jouw kwaliteiten en valkuilen in jouw veranderhouding? Leg vrijblijvend contact. Ik wil nl. graag dat je én zelf heel blijft in veranderingen én dat je jouw maximale bijdrage levert aan de ontwikkelingen waarin je bezig bent. Vind je het zinvol om hierover sparren?

Wat ik je aanbied is een kosteloos gesprek, dan kijken we naar jouw situatie, jouw vragen en hoe je jouw doelen kunt bereiken. Bel, ik nodig je uit voor een afspraak!

 

Dick Nijman

Organisatieveranderaar, trainer, coach

Werkplaats voor Organisatiecultuur

T: 06 543 945 04

E: info@werkplaatsvoororganisatiecultuur.nl